Bắc Kạn là một tỉnh thành nằm cách thủ đô Hà Nội khoảng 160 km về phía Đông Bắc. Bắc Kạn nổi tiếng với hồ Ba Bể hùng vĩ thu hút cả những du khách khó tính nhất. Khi đi du lịch Bắc Kạn, du khách cũng rất thích thú với những đặc sản Bắc Kạn mua ở vùng núi Đông Bắc Tổ quốc, những đặc sản mang đậm nét văn hóa ẩm thực này về làm quà.
Sau khi tham quan các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, điểm đến ý nghĩa, sẽ rất thú vị khi tìm hiểu về truyền thống văn hóa lịch sử, nghe giới thiệu về các món ăn và rượu đặc sản của địa phương. Trong mỗi món ăn, món ăn đặc sản còn chứa đựng những đặc trưng văn hóa, phong tục tập quán, tính cách, hương vị riêng, là kết quả của quá trình sản xuất sáng tạo và kiến thức bản địa. Khoảng thời gian quý giá đã được người dân Bắc Kạn lưu giữ, bảo tồn và duy trì qua nhiều thế hệ.
Mục Lục
Những món ăn đặc sản Bắc Kạn
Bánh gio, lạp sườn hun khói
Bánh gio – món bánh cầu kỳ, tỉ mỉ đến từng khâu chọn nguyên liệu; và chế biến được xem là đặc sản nhất định phải thử của bạn khi ghé thăm Bắc Kạn. Bánh gio dẻo dai, thanh mát chấm cùng với mật sẽ cảm nhận được ngay cái hương vị quyến rũ nơi đầu lưỡi.
Mỗi dịp đầu xuân tết đến, người Bắc Kạn lại cùng nhau mổ lợn; chế biến nhiều món ăn khác nhau, trong đó có lạp sườn. Lạp sườn được người Bắc Kạn làm rất tỉ mỉ; và công phu từ lòng non và thịt nạc băm nhuyễn, phơi khô rồi lại tiếp tục hong trên gác bếp.
Khách đến nhà đầu xuân, người Bắc Kạn thếch đãi món lạp sườn hun khói; có mùi nắng của vùng cao, có mùi khói bếp và cả mùi rượu, mùi gừng thoang thoảng, chấm cùng với nước mắm đậm đà thì không còn gì bằng.
Cá nướng Ba Bể, lợn sữa quay
Hồ Ba Bể có rất nhiều loại cá, trong đó có cá trắng thịt chắc và ngọt. Thế nên, ghé thăm hồ Ba Bể du khách nào cũng đều thưởng thức thử món cá trắng nướng thơm bùi chấm cùng với tương ớt cay nồng; thêm chút rượu ngô đậm đà khó quên.
Lợn sữa quay là món ăn quen thuộc trong những dịp lễ Tết của người Bắc Kạn. Những con lợn sữa được làm sạch bằng nước lá ổi, nhồi vào bụng những vị thuốc bắc thơm thảo; và quay trên than hồng đến khi chín. Thịt lợn sữa quay vàng rộm thơm lừng, vị béo ngậy cùng với mùi thơm của lá mắc mật nồng nàn; ai ăn một lần cũng đều nhớ mãi.
Pẻng Phạ – bánh truyền thống của dân tộc Tày
Pẻng Phạ là một món bánh truyền thống của người dân tộc Tày; dâng cúng tổ tiên mỗi dịp lễ Tết. Thức bánh chỉ giản đơn với bột gạo nếp nhào với nước chè mạn pha đặc để lấy màu nâu; và vị chát rồi thêm một chút rượu trắng cho dậy mùi. Bánh viên xong sẽ chao qua nước đang sôi và vớt ra; tiếp tục qua nước đường cho thấm đượm và lăn qua bột làm áo. Giản đơn là vậy nhưng bánh Pẻng Phạ khi ăn rất dẻo, vị bánh rất thú vị.
Bánh ngải người Tày
Có một loại bánh mà chỉ người Tày mới có đó là bánh ngải. Bánh ngải có màu xanh đặc trưng của thiên nhiên, hình thù và cách làm gần giống với bánh dày của người miền xuôi. Làm bánh ngải không khó nhưng lại đòi hỏi sự công phu và khéo léo từ khâu chọn gạo, đường, rau ngải cho đến khâu ra bánh.
Bánh ngải kén gạo vì thế không phải loại gạo bất kỳ nào cũng làm được bánh. Muốn bánh thơm, dẻo phải chọn loại nếp nương và không được lẫn dù chỉ một hạt gạo tẻ. Đường để làm nhân bánh cũng phải lựa chọn rất cẩn thận, phải chọn đường phên (một loại đường thẻ, miếng to chừng bàn tay); có màu vàng, ngọt và không có sạn.
Đặc sản nên mua về làm quà
Miến dong Na Rì, tôm chua Ba Bể
Miến dong Na Rì được làm thủ công từ bột củ dong; trồng trên đỉnh núi Áng Toong cao hơn 1000m so với mực nước biển. Sợi miến có màu trắng đục tự nhiên vốn có, dai giòn; và để được lâu nên thích hợp để mua về làm quà cho người miền xuôi.
Tôm được lấy từ hồ Ba Bể nên khi làm tôm chua cho hương vị rất riêng so với nơi khác. Tôm chua Ba Bể hương vị đậm đà, có thêm mùi thơm của giềng; ăn cùng với cơm nấu bằng gạo nương còn nóng hổi thì đến những thực khách khó tính nhất cũng đều phải tấm tắc khen.
Tôm chua Ba Bể ngày nay theo khách phương xa đi mọi miền đất nước; đem danh tiếng làm hài lòng những người sành ăn nhất. Món quà này dành tặng người thân, bạn bè đều rất phù hợp.
Mứt mận, chè san tuyết Bằng Phúc
Mứt mận là món quà mà ai ghé thăm Nam Định cũng đều lựa chọn mang về làm quà cho người thân. Mứt mận của người Nam Định chế biến rất cầu kỳ; ngâm đường kỹ lưỡng nên không hề có vị chát mà ngọt thơm rất ngon.
Chè san tuyết Bằng Phúc được thu hái từ những cây chè cổ thụ hàng trăm năm; trên đỉnh núi Bằng Phúc cao hơn 1000m so với mực nước biển. Chè pha nước vàng sóng sánh mang đến vô vàn những lợi ích tốt cho sức khỏe nên sẽ là món quà ý nghĩa cho ông bà, cha mẹ.
Quýt Quang Thuận đặc trưng núi rừng Đông Bắc
Quýt Quang Thuận tuy không nổi tiếng như bưởi Năm Roi; vải thiều Lục Ngạn, nhãn lồng Hưng Yên,… nhưng nhờ hương thơm nồng nàn, vị ngọt thanh mà được rất nhiều người ưa chuộng. Nếu có dịp ghé thăm Nam Định vào những ngày cuối năm, nhớ mua quýt Quang Thuận; với hương vị đặc trưng riêng của núi rừng Đông Bắc này về làm quà cho người thân.
Bình dị, giản đơn nhưng những món ăn đặc sản Bắc Kạn mua về làm quà được kể tên trên đây là cả một nền văn hóa, một quá trình dài mà người Bắc Kạn gìn giữ, lưu truyền. Hành trình du lịch Bắc Kạn sẽ trọn vẹn hơn bao giờ hết nếu bạn không bỏ qua bất kỳ món ăn đặc sản đậm đà hương vị núi rừng Đông Bắc nào mà InnoTour giới thiệu trên đây.