Tết 5/5 (hay còn gọi là Tết Đoan Ngọ ) từ lâu đã trở thành ngày Tết truyền thống của người Việt Nam, nhiều phong tục đẹp vẫn còn được lưu giữ cho đến ngày nay.
Lễ hội thuyền rồng là một trong những Tết cổ truyền được lưu truyền trong văn hóa dân gian phương Đông từ lâu đời. Vào ngày này, cả gia đình sẽ thực hiện những phong tục lâu đời và cầu mong sự thịnh vượng, bình an ở khoảng khắc nửa năm.
Hãy cùng với chúng tôi để luôn luôn cập nhật nhũng tin tức mới nhất về văn hóa Việt Nam nhé các bạn !
Mục Lục
Ý nghĩa ngày Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ hay còn gọi là Tết Đoan Dương được diễn ra vào ngày 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm. Là một trong bốn ngày Tết truyền thống theo quan niệm dân gian của người Trung Hoa. Bao gồm: Tết Đoan Ngọ, Tết Nguyên Đán, Tết Thanh minh và Tết trung thu.
Theo chiết tự, Đoan là mở đầu, Dương hay Ngọ là biểu hiện thuộc Dương. Được tính từ 11 giờ sáng đến 13 giờ, thuộc cung giờ ngọ. Là thời điểm nóng bức, khí dương vượng nhất trong ngày. Lúc này mặt trời ở gần trái đất. Tết Đoan ngọ diễn ra vào mùa hè cũng là mùa nóng trong năm. Thời điểm đó cơ thể con người khí dương cũng là lớn mạnh nhất.
Nguồn gốc xuất hiện ngày Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan ngọ bắt đầu từ một câu chuyện lịch sử. Truyện kể rằng, vào thời Chiến Quốc, có một vị đại thần nước Sở tên là Khuất Nguyên.
Sử ký Tư Mã Thiên có chép, Khuất Nguyên tên tự là Bình (340 TCN – 278 TCN), cùng họ với vua nước Sở. Là một nhà chính trị gia, là nhà thơ nổi tiếng của Trung quốc. Sinh thời, ông giữ chức Tả đô đời Sở Hoài Vương. Ông là người học rộng, tài cao, thành thạo việc công văn giấy tờ. Tính tình chuộng nghĩa, ngay thẳng. Được vua Sở rất trọng dụng. Nhà vua thường triệu ông vào cung cùng luận bàn chính sự. Từ việc bố cáo thiên hạ, tiếp đãi yến tiệc cho đến việc đưa ra đối sách với các nước chư hầu. Ông đều làm rất tốt. Tuy nhiên, chính vì thế ông lại khiến nhiều người ganh ghét trong đó có Đại Phu Thượng Quan luôn tìm đủ cách gièm pha, gây hại.
Những phong tục đẹp trong ngày Tết Đoan Ngọ 5/5 Âm lịch hằng năm
Khảo cây vào giờ Ngọ – 12h trưa
Đúng 12 giờ trưa vào ngày Tết Đoan Ngọ; ở nhiều địa phương sẽ thực hiện tập tục khảo cây. Hay còn gọi là đánh cây. Những cây bị khảo thường; là những loại cây ăn quả ít ra quả hoặc bị sâu bệnh.
Nghi thức khảo cây sẽ có 2 người: Một người tuổi sẽ trèo lên cây đóng vai cây. Người còn lại ở dưới, cầm dao, gõ vào gốc cây; và bắt đầu đưa ra các câu vấn đáp để người ở trên trả lời, các câu hỏi như: Tại sao năm nay cây cối không đơm hoa, kết trái?, Mùa cây sau quả có ra nhiều không?,…
Theo quan điểm xưa, nếu thực hiện điều này và kèm theo ước muốn sung túc. Đầy đủ thì sẽ được theo ý nguyện.
Hái lá thuốc – ở vùng thôn quê
Vào trưa 12 giờ, ở nhiều địa phương thường thấy là những vùng thôn quê. Người dân sẽ rủ nhau đi hái lá thuốc. Theo quan niệm của người xưa truyền rằng, 12 giờ trưa là thời khắc dương khí tốt nhất vì mặt trời sẽ tỏa ra ánh nắng tốt nhất trong năm, do đó các loại cây lá hái trong thời gian này có tác dụng chữa bệnh tốt nhất.
Các loại cây thường hái thường sẽ là các loại cây cỏ có tác dụng chữa bệnh như các bệnh ngoài da hay các bệnh đường ruột. Sau khi hái về, người dân sẽ đun nước tắm hoặc xông hơi để phòng hoặc trị bệnh.
Tắm nước lá mùi – để có mùi thơm
Cây mùi là một loại cây lá nhỏ và có mùi thơm. Theo tục truyền, lấy cây mùi đun nước tắm trong ngày này sẽ tránh được gió máy, cảm mạo, trừ độc, mang lại sức khỏe tốt.
Ăn trái cây giết sâu bọ
Vào ngày này, nhiều người tin rằng việc ăn một số loại trái cây có vị chua như: mận, cam, bưởi, xoài,… có thể loại trừ được sâu bọ, mầm bệnh trong hệ tiêu hóa. Bên cạnh đó, việc ăn trái cây đầu mùa cũng thể hiện được mong muốn một cuộc sống đầy đủ, cây cối đơm hoa, kết trái.
Ăn cơm rượu nếp – sum họp gia đình
Vào ngày mùng 5 tháng 5 hằng năm, nhiều gia đình sẽ quây quần sum họp với nhau và cùng ăn cơm rượu nếp cẩm. Cơm rượu nếp cẩm là cơm từ gạo nếp cẩm được nấu lên men cùng với rượu. Đây là món ăn có vị ngọt và chữa được nhiều bệnh như suy nhược cơ thể, làm giảm cơn khát, trị chứng ra mồ hôi trộm.
Phong tục này đã có từ lâu đời nhằm thể hiện mong muốn đẩy lùi được mầm bệnh trong cơ thể, mang lại sức khỏe dồi dào và tươi trẻ.
Ăn bánh ú tro – món đặc trưng
Bánh ú tro cũng là một món ăn đặc trưng và không thể bỏ qua trong ngày Tết Đoan Ngọ. Bánh ú tro dễ ăn, dễ tiêu làm mát ruột, thường ăn với đường hoặc mật. Bánh được gói lại thành từng chùm, một chùm thường từ 7 – 10 cái và cho vào nồi luộc.
Cứ vào dịp Tết Đoan Ngọ, nhiều gia đình sẽ cùng nhau quây quần bên nhau, ăn bánh và cùng nhau trò chuyện.
Ăn thịt vịt – giải nhệt
Theo Đông y, thịt vịt có tính mát và có tác dụng giải nhiệt rất tốt. Vì thế người Việt Nam, đặc biệt ở miền Bắc nhiều gia đình còn giữ phong tục ăn thịt vịt trong Tết Đoan Ngọ để bồi bổ và thanh lọc cơ thể.