Ngày xưa, xôi thường được bọc trong lá chuối hoặc lá sen. Dần dần lá chuối lá sen được thay thế bằng hộp xốp hoặc túi nhựa để dễ bảo quản và thuận tiện hơn. Tuy nhiên, ngày nay tại Hà Nội vẫn còn có một số người bán hàng tiếp tục giữ gìn cách gói truyền thống. Mỗi vùng, với đặc điểm thời tiết và mỗi nền nông nghiệp riêng, sẽ tạo ra các biến thể khác nhau của xôi. Trong bài viết này, betylee sẽ giới thiệu những món xôi tại Hà Nội, nơi lưu giữ những nét đẹp truyền thống Việt Nam nhé!
Mục Lục
Xôi xéo nóng hổi, thơm mùi lá chuối
Thủ đô có không ít những món ngon nhưng hương vị của một gói xôi trên phố. Vẫn được lòng nhiều người bởi sự tiện lợi và chắc bụng.’
Trong các món xôi, quy trình làm xôi xéo khá cầu kỳ. Gạo nếp phải chọn loại hạt dài, đều, đãi sạch sạn, vo kỹ. Rồi ngâm nước nghệ để nhuộm vàng. Vớt gạo để ráo nước, xóc muối rồi mới đổ vào chõ đồ xôi. Hạt đậu xanh được chọn phải là hạt căng, sạch sạn, xay vỡ đôi, ngâm nước, đãi sạch vỏ. Cho vào chõ thổi cho chín rồi đổ vào cối giã mịn, nắm đậu chặt tay thành hình tròn như quả bóng.
Gói xôi nóng hổi, từng hạt óng mỡ, thơm mùi nếp, đậu xanh, hành phi màu cánh gián, giòn. Phảng phất mùi lá chuối. Người bán còn cho thêm chút ruốc (chà bông) để tăng vị.
Xôi đỗ bọc trong lá chuối
Xôi ăn nóng, dẻo thơm từng hạt nếp, bùi ngậy vị đậu xanh. Xôi có thể ăn ngay trên vỉa hè hay được mua mang về. Một gói xôi bọc trong lá chuối hoặc lá sen giữ được độ nóng và hương thơm khi mở ra. Ngoài xôi đỗ xanh còn có xôi đỗ đen cũng hấp dẫn không kém.
Xôi lạc (đậu phộng)
Món xôi phổ biến nhất có lẽ là xôi lạc (đậu phộng). Được nấu từ gạo nếp và lạc, ăn kèm với lạc vừng hoặc ruốc. Theo người sành ăn, loại xôi này nếu ngon thì hạt lạc phải đều, chín bùi. Không có hạt mốc còn gạo nếp phải dẻo và thơm.
Xôi lúa
Xôi ngô hay còn gọi là xôi lúa, ngô bung. Là một món quà sáng bình dị thường được người lao động, học sinh lựa chọn. Xôi đồ chín có màu vàng chanh, hạt xôi mềm, dẻo, nở bung, xôi và ngô phải quyện lấy nhau. Cũng như xôi xéo, xôi ngô không thể nào thiếu đậu xanh đồ chín, giã mịn.
Xôi rán
Chẳng biết rằng xôi chiên bắt nguồn từ đâu, có từ bao giờ và phổ biến ở Hà Nội từ lúc nào, thế nhưng cứ nhắc đến món ăn vặt là người ta lại chẳng thể quên thuộc món xôi chiên. Đây là sự biến tấu độc lạ của xôi trắng dẻo, thơm thơm được kết hợp với lớp vỏ được chiên vàng giòn rụm phía bên ngoài.
Xôi trắng được bọc trong giấy bạc gói một lớp nilon, nắm chặt cho các hạt xôi dính quyện vào nhau, dàn mỏng ra rồi cho vào chiếc chảo nhỏ rán vàng hai mặt. Bên ngoài, xôi chín vàng, bên trong vẫn còn nguyên những hạt xôi trắng dẻo thơm ngon. Xôi rán có thể ăn kèm với trứng kho, lạp xườn, thịt kho, giò chả, patê… và rưới nước thịt.
Xôi mít
Người Hà Nội ghiền mít cũng như dân Sài Thành nghiện sầu riêng. Chỉ “đánh hơi” thấy hương mít từ xa, ai đó đã khó cầm lòng. Không chỉ trông đẹp mắt, những múi mít chín vàng ươm đã bỏ hột làm lớp vỏ bọc bên ngoài, nhân bên trong đã tỏa lên một mùi thơm dịu và béo của nếp, nhân bên trong là phần xôi màu xanh cốm tương phản, trên cùng phủ chút dừa tươi, lạc cùng nước cốt dừa nom bắt mắt.
Vị mít ngọt nhẹ và thanh, thơm mùi của loại quả miền nhiệt đới.Phần thơm ngon nhất của xôi mít là nếp thơm ngọt ngào. Xôi được nấu mềm và các hạt gạo được kết dính với nhau tạo nên cảm giác mượt mà, kết hợp với nước cốt dừa thơm béo và mè rang thơm lừng, tạo nên một cảm nhận hoàn toàn khác.
